عصر ایران - موضوع استقلال اسکاتلند از بریتانیا در هفته های گذشته با تصویب برگزاری رفراندوم در سال 2014 برای جدا شدن این بخش از جزیره از بریتانیا ، وارد فاز جدی شده است .

دولت لندن با این استقلال مخالف است اما حزب ملی اسکاتلند که هم اکنون قدرت را در این بخش از جزیره در اختیار دارد سال هاست که به دنبال اجرایی کردن آرزوی خود که جدا شدن از دولت لندن است ، می باشد.

اسکاتلند کشوری است در شمال جزیره بریتانیا که به همراه "انگلستان ، ولز و ایرلند شمالی" دولت پادشاهی متحده بریتانیا ( UNITED KINGDOM) را با پایتختی لندن تشکیل می دهد .

مساحت این بخش از جزیره بیش از 78 هزار کیلومتر مربع و شامل 790 جزیره بزرگ و کوچک است .

مرکز اسکاتلند شهر تاریخی "ادینبورگ " است . این شهر دومین شهر بزرگ اسکاتلند و یکی از مراکز مهم اقتصادی و بانکداری اروپا است و مرکز اصلی بانک سلطنتی اسکاتلند که یکی از 5 بانک بزرگ جهان به شمار می رود ،  در این شهر قرار دارد.

شهر گلاسگو بزرگ‌ترین شهر اسکاتلند و یکی از ۳ شهر بزرگ کشور بریتانیا است. گلاسگو و حومهٔ آن حدود ۴۱ درصد کل جمعیت اسکاتلند را در خود جای داده است. سومین شهر بزرگ اسکاتلند و مرکز فعالیت صنعت نفت بریتانیا شهر "ابردین" در شمال شرق اسکاتلند است.

اسکاتلند و انگلستان تا سال ۱۷۰۷ کشورهایی با پادشاهی مستقل بودند اما در ماه مه ۱۷۰۷ دو کشور طی توافقنامه‌ای با هم متحد شده، کشور «پادشاهی متحد بریتانیای کبیر» را به وجود آوردند.

از منظر تاریخی جدایی دو بخش اسکاتلند و انگلیس همواره مطرح بوده است و پادشاهان اسکاتلند در طول تاریخ بارها برای کسب استقلال از بریتانیا با پادشاه بریتانیا جنگ کرده و در اغلب موارد شکست خورده اند و در برخی موارد نیز پیروز شده اند که یکی از مهم ترین این جنگ ها نبرد " بانوکبرن " در ژوئن 1314 بود که با پیروزی "رابرت یکم" پادشاه اسکاتلند و گریختن "ادوارد دوم" پادشاه بریتانیا به انگلیس خاتمه یافت و جالب این که قرار است رفراندوم استقلال اسکاتلند در هفتصدمین سالگرد این جنگ برگزار شود که خاطره ای شیرین برای بسیاری از اسکاتلندی ها است .

حساسیت جدایی اسکاتلند از بریتانیا از چند منظر قابل تحلیل است :

نخست آنکه این جدایی از منظر پرستیژ بین المللی برای دولت بریتانیا یک افت محسوب می شود چرا که دولت لندن با آن سابقه امپراتوری ، تا همین چند دهه پیش دهها کشور بزرگ و کوچک را تحت استعمار خود داشت ، اما جدایی اسکاتلند به این معنا خواهد بود که دولت بریتانیا به جایی رسیده که حتی از حفظ قلمروی داخلی خود نیز ناتوان است .

دوم آنکه منابع نفتی "برنت " دریای شمال و بسیاری از اسکله ها و بنادر مهم بریتانیا در اسکاتلند قرار دارند و جدایی اسکاتلند از بریتانیا دولت لندن را از منابع نفتی مهم خود و نیز بسیاری از بنادر مهم محروم خواهد ساخت.

سوم آنکه جدایی اسکاتلند می تواند پیش زمینه ای برای جدایی سایر مناطق از جمله ولز و ایرلند شمالی باشد.

و بالاخره آنکه برآیند کلی تبعات جدایی اسکاتلند در نهایت تضعیف جایگاه بین المللی بریتانیا به عنوان یک قدرت جهانی و یکی از 5 عضو دایم دارای حق وتو در شورای امنیت ملل متحد خواهد بود ؛ چرا که استقلال اسکاتلند قدرت نظامی بریتانیا را نیز تضعیف خواهد کرد. اسکاتلندی های حامی استقلال اعلام کرده اند که خواهان نیروی دفاعی مستقل هستند که احتمالا  از اعضای اسکاتلندی ارتش فعلی بریتانیا تشکیل می شود. این امر باعث از دست رفتن نیروی انسانی و همچنین پایگاه‌ها و بنادر استراتژیک بریتانیا خواهد شد.

مساله مهم‌تر این که همه سلاح‌های هسته‌ای بریتانیا در زیردریایی‌هایی قرار دارند که در پایگاه دریایی " Faslane " در اسکاتلند عمل می‌کنند. این در حالی است که آنگوس رابرتسون سخنگوی دفاعی SNP گفته است که ما هرگز خواهان وجود سلاح‌های کشتار جمعی در اسکاتلند نبوده و نخواهیم بود.

انتقال این سلاح‌ها به انگلیس (به احتمال زیاد بندر پلیموث) نیازمند تغییرات فراوانی در زیرساخت‌ها خواهد بود که نزدیک به یک دهه طول خواهد کشید و بیش از یک میلیارد پوند هزینه خواهد داشت.

همچنین اسکاتلندی ها خواهان خروج از ناتو هستند که در صورت تحقق این مساله ، جایگاه بریتانیا در این پیمان امنیتی-دفاعی به شدت تضعیف خواهد شد.

با توجه به موارد پیش گفته دولتمردان لندن در تلاش هستند تا به هر نحو که شده جلوی استقلال اسکاتلند را بگیرند .

در نظرسنجی های انجام شده از جامعه اسکاتلند بیش از 43 درصد از مردم این منطقه مخالف استقلال هستند و بیش از 32 درصد نیز موافق این مساله هستند و بقیه هنوز تصمیم خود را در این زمینه نگرفته اند . به عبارت دیگر هنوز مخالفان استقلال از بریتانیا در اکثریت هستند ؛ اما تا برگزاری رفراندوم دو سال دیگر باقی است و علاوه بر آن در صورت برگزاری رفراندوم موافقان می توانند با جذب آرای 20 درصد "مردد " وزن خود را بالا ببرند.

از سوی دیگر باید توجه داشت که بحران اقتصادی موجود در بریتانیا و نیز اعمال سیاست های انقباضی دولت ائتلافی محافظه کار لندن می تواند با افزایش نارضایتی ها از دولت لندن ، در ریزش آرای مخالفان استقلال در اسکاتلند موثر باشد . با این حال هنوز تا 2014 زمان زیادی باقی است و باید دید بریتانیای کبیر تجزیه می شود یا خیر؟!

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا